Het kwaliteitenpaspoort is ontstaan uit een samenwerking tussen SBO de Fontein en Bart Heesen (Karakter Prints).
Van eenmalige workshop tot een traject van bijna een jaar, waarin we voor en met kinderen van SBO de Fontein een concept bedachten wat complementair is aan de bestaande rapporten, passen bij het ontwikkelpunt: ‘kwaliteiten van jezelf ontdekken en benutten’ .
Taal geven aan kernwaarden
De oorspronkelijke vraag vanuit SBO de Fontein was om beeld te geven aan de kernwaarden die werden opgesteld door het docententeam. Begrijpen de kinderen deze kernwaarden? en hoe worden deze door henzelf gezien en ervaren? Om deze input op te halen en uitdrukkingsvaardigheden te vergroten ging ik aan de slag met elementen uit de beeldende kunst. Iets wat niet zonder slag of stoot ging, want….ik nam mijn ‘verkeerde’ koffer mee! Dus geen kwasten, potloden, of plaatjes van schoolgaande kinderen, maar oude tijdschriften, vellen gekleurd papier en isolatie tape. Gelukkig waren de kinderen meer dan bereidwillig om me te helpen de opdracht toch tot een goed eindresultaat te brengen!
Met een vloer vol vouwblaadjes koos elke leerling een blaadje wat qua kleur het best aansloot bij hun beleving rond school. Door hier vervolgens vorm aan te geven onstonden de eerste prachtige verhalen en kippenvel-momentjes. Toen we vervolgens de blaadjes samenvoegden ontstond een kleurrijk beeld. Even leek het of Henri Matisse in hoogst eigen persoon was langsgekomen!
Ik heb mijn blaadje gevouwd met allerlei scherpen puntjes. Zo voel ik me vaak voordat
ik op school kom, maar op school helpt de meester en de kinderen me en ‘vouw’
ik weer open.
Beelden verzamelen
Zou het ons ook nog lukken om met
de ‘verkeerde’ stapel tijdschriften
toch te komen tot verhalen die aansluiten
bij de kernwaarden van
school? We gingen het in ieder geval
proberen. Tussen de plaatjes van
auto’s, wielrenners, bloemen, mooie
vrouwen, flatgebouwen en een tijger
werd toevallig toch net dat ene platje
gevonden!
Een konijn werd gelinkt aan aaibaarheid (lief zijn voor elkaar) en sprongen maken (ontwikkelen) en die stoere raceauto stond symbool voor vallen en opstaan.
‘meestal ga ik als een speer, maar soms ga ik net als een auto even kapot en moet ik naar de garage om daarna weer door te kunnen’
Input die stuk voor stuk geleverd werd door de kinderen zelf. Zonder sturing van (workshop)docenten, maar wel met interactie gericht elkaars werk en verhalen. De input uit deze workshop werd gedocumenteerd en tijdens de korte nabespreking voelden we dat we prachtige verhalen opgehaald hadden. Verhalen die smaakte naar meer!
De muur op
We besloten dat de input in woord, maar vooral beeld bewaard moest blijven. Los van het uiteindelijk gerealiseerde eindproduct werden deze verhalen vastgelegd in de vorm van 4 digitale collages op levensgrote en felbedrukte gevelplaten. In elke collage komen de gekozen vormen en beelden van de kinderen terug. Net voor de zomervakantie werden deze collages aan de toen nog kale en saaie gevel bij de hoofdingang bevestigd.
Meer in het vat
Met een actueel ontwikkelpunt: ‘kwaliteiten van jezelf ontdekken en benutten’ dachten we samen na over een vervolg. De kwaliteiten begonnen bekend te worden, maar er moest nog een vorm bedacht worden om ze ook laagdrempelig onderdeel te laten zijn van het alledaagse praktijk. Deze vorm werd gevonden in het herkennen, bespreken en documenteren van deze 11 kwaliteiten. Belangrijk hierbij vonden we dat kinderen hier zelf een actieve rol kregen.
Het kwaliteitenpaspoort
Een boekje met 11 kwaliteiten in de vorm van een paspoort. Geen lijstjes, beoordelingsformulieren of lappen tekst, maar juist ruimte voor eigen inbreng van elk kind. In zowel woord en beeld. We bedachten een boekje wat net zoals een paspoort afgestempeld kan worden. Stempels die gezet kunnen worden door jezelf, je docent of een mede-leerling.
De basis is simpel: Elke kwaliteit krijgt ruimte op twee pagina’s Een linkerpagina waarop stempels gezet kunnen worden. 1, 2, 3 of 20. Passend bij elk individu en passend bij elke behoefte. Een stempel kan gezet worden om te motiveren, belonen, uit te dagen of te complimenteren. Op de rechterpagina is ruimte voor verslaglegging. Waarom heb je de stempel gekregen? of wat wil je zelf koesteren als waardevolle herinnering? Een ruimte die beschreven kan worden, maar ook plek biedt voor een tekening of foto.
Samen maken
Net zoals we een jaar geleden begonnen kon het paspoort natuurlijk niet gemaakt worden zonder hierbij weer hulp in te schakelen van de leerlingen! De kwaliteiten waren inmiddels bekend, maar passende icoontjes ontbraken nog. Icoontjes die uiteindelijk gebruikt zouden worden op de stempels vorm te geven. Daarom organiseerden we brainstormsessies met kinderen uit alle klassen. Op grote vellen papier gingen we samen tekenen en brainstormen. Wat zou een passend icoontje zijn voor een ‘mooimaker’, ‘enthousiasteling’ of ‘samenwerker’. Deze sessies bleken een gouden zet. Wie anders dan de kinderen zelf kunnen beter aansluiting vinden bij hun eigen belevingswereld. Al snel bleek hoe snel kinderen tot passende iconen kunnen komen, voor de soms zo ingewikkelde kwaliteiten. Van de schetsen werden uiteindelijk illustraties gemaakt om tot een uniforme stijl te komen. Van de illustraties werden stempels gemaakt die in mooie houten kisten kwamen. Deze kisten staan in elke kast om zo snel en laagdrempelig de paspoorten te kunnen gaan vullen!
Het kwaliteitenpaspoort zal het komende jaar ingezet worden naast de bestaande rapporten. Tijdens de oudergesprekken zal het kwaliteitenpaspoort een rol krijgen. Kinderen kunnen hiermee zichtbaar maken waarin ze zich ontwikkeld hebben en wat hun persoonlijke kwaliteiten zijn. Juist in een omgeving waarin leren en taalvaardigheid lastig kan zijn is het kwaliteitenpaspoort een waardevolle aanvulling om leerlingen en opvoeders inzicht te laten geven en vooral ook trots te laten zijn op hun ontwikkeling en vaardigheden.
